چرا کودک من لجبازی میکند وحرف گوش نمیدهد؟

از عمومی ترین مشکلاتی که اغلب در کودکان مشاهده میشود قشقرق وکج خلقی یالجبازی است. که شامل رفتارهایی از جمله جیغ زدن، گریه کردن، مقاومت در مقابل تماس و ارتباط با دیگران و یا حول دادن دیگران می باشد. برای والدین اغلب دشوار است که قادر به کنترل اینگونه رفتارها باشند. گاهی طول دوره این رفتارها بسیار طولانی می گردد و گاهی همراه با پرخاشگری مانند ضربه زدن، گاز گرفتن, نیشگون گرفتن می باشد.

قشقرق  یا لجبازی یکی از شکل های برقراری ارتباط کودک است،راهی که کودک از طریق آن می گوید: «بمن نگاه کنید! والدینم، شما به من آن چیزی را که م یخواهم بهتر خواهید داد! ». قشقرق واکنش عادی به ناامیدی است ولی میتواند تبدیل به یک رفتار منفی گردد.

به این مسئله به خوبی توجه کنید!!

وقتی کودک خشم خود را بیان می کند؛ اولین واکنش والدین پذیرش این رفتار است،به این دلیل که عصبانی شدن کودک نوپا جذاب است. واکنش دوم، دادن آن چیزی که کودک درخواست آن را داشته است. در نتیجه کودک سریعا می آموزد که این ابزاری است که نقش جادوگر را برای کودک بازی میکند و کمک میکند تا کودک بوسیله آن چیزی که می خواهد را بدست آورد. با ادامه یافتن این رفتار والدین خشمگین میشوند و شروع می کنند به تنبیه کردن کودک، نادیده گرفتن وی و در نهایت دوباره تسلیم خواسته کودک می شوند.

کودک لجباز

نادیده گرفتن رفتار نامناسب کودک باید همیشگی باشد و تمام افرادی که با کودک در ارتباط اند نباید به رفتار قشقرق یالجبازی کودک پاسخ دهند.این یکی از دلایلی است که والدین می گویند: «تمام تلاشم رو کردم تا نادیده بگیرم اما کارساز نبود». برای اینکه این روش اثربخش باشد باید نادیده گرفتن همیشگی باشدکودک باید بیاموزد که شما هرگز تسلیم نمی شوید.

کودک می آموزد که برای لجبازی و قشقرق باید صدا بلندتر و مدت زمان بیشتری این کار را تکرار کند.

برای کنترل آن شما و تمام افرادی که با کودک در ارتباط هستید باید بپذیرید که نباید به قشقرق کودک پاسخ دهید.

برای مدیریت این رفتارها در کودک ابتدا باید علت آن را بشناسیم

چرا 90 % کودکان مخصوصاً کودکان مبتلا به بیش فعالی کج خلقی می کنند ؟

در حالیکه هر کودک متفاوت از کودک دیگر است معمولا علت های واحدی باعث بروز تمامی آنها می گردد.

  1.  در کودکان کوچک تر خستگی، اضطراب، خشم و غم می تواند باعث آن بشود. زمانی که کودک متوجه می شود والدین به او توجه نمی کنند رخ می دهد. کودک اغلب بخاطر نمی آورد که چرا غمگین شده است و رفتار قشقرق یالجبازی آنها وقتی نادیده گرفته شود غم آن ها کاهش نمی یابد. این کودکان اغلب احساس از دست دادن کنترل را بیشتر از کودکان دیگر تجربه می کنند.
  2.  یکی دیگر از علتها، بهم ریختن عادت های کودک است. هر تغییر کوچکی می تواند منجر به ایجاد قشقرق یالجبازی گردد. این کودکان به ساختارها و عادت های روزمره وابسته هستند. این ساختار به افراد کمک می کند تا دنیای اطراف خود را با مجموعه ای از قوانین بشناسد و عملکرد بهتری داشته باشد. کودکان روشهای خاص خود را برای حفظ این عادت ها دارند. آنها نیازمند ساختار در محیط هستند چون دنیای اطراف بسیار گیج کننده است. نشان ها پیچیده هستند و درکشان گاهی غیر ممکن است. اطلاعاتی که کودکان از سیستمهای حسی خود دریافت می کنند خیلی زیاد است. عادت ها و چارچوب های روزمره به  این کودکان اجازه می دهد که احساس امنیت داشته باشند و منجر به احساس کنترل داشتن بر محیط می گردد.
  3. عامل دیگر، مشکلات حسی این کودکان است. حساسیت به نور، صدا و بافتهای مختلف، محرکات حسی مانند مارک پشت لباس، موکت های سخت، اتاق خیلی گرم، صدای سگ می تواند باعث بروز رفتار لجبازی شود.
  4. یکی دیگر از علت های شایع بروز اینگونه رفتارها نیازهای ارتباطی کودک است. در واقع این رفتارها یکی ازشیوه های برقراری ارتباط است. برخی از کودکان با فهم و درک دستورالعمل ها، بیان افکار و احساساتشان، شکل دهی ارتباط بین کلمات، حروف و معنای آنها مشکل دارند. در نتیجه ناتوانی برای ارتباط، این کودکان به آسانی ناامید می شوند و رفتارهای قشقرق ولجبازی را بیشتر نشان میدهند. پرسش از کودک برای تعیین منبع ناامیدی رفتار اشتباهی است حتی ممکن است ناامیدی را افزایش دهد و باعث رفتار قشقرق ولجبازی شود. چون کودکان به دلایل مختلفی مبتلا به رفتارهای قشقرق می گردند و قادر نیستند خودشان را بیان نمایند مدیریت کردن بحران هایشان دشوار است. این کودکان به ندرت با تغییرات رفتار افراد بالغ کنار می آیند یا پاسخ های هیجانی را از بزرگترها بیرون می کشند به همین خاطر تنبیه بدنی روش مناسبی نیست.

 این نکات را بخاطر داشته باشید!

زمان خوردن خوراکی بعد از خواب عصر؛ یا آموزش عصر ها قبل از شام انجام گیرد می تواند منجر به کاهش اضطراب و افزایش راحتی و آرامش در کودک گردد.

جلوگیری از بروز رفتار قشقرق مهم است، همانطور که توقف آن غیر ممکن است. این رفتار سریعا بدتر می یشود و شدت می گیرد طوری که خطرناک شده و شدت می گیرد. مواجه شدن با رفتارهای قشقرق ولجبازی برای والدین استرس زا است اما با راهکارهایی می توان این رفتارها را کاهش داد.

راهکارهای کاهش بروز رفتار قشقرق

یک برنامه زمان بندی شده و محکم تعیین کنید

  •   یکی از ساده ترین را هها برای کاهش رفتارهای قشقرق تعیین روتین است. در ابتدا چند روز وقت بگذارید روی تعیین ساعت های فیزیولوژیکی و طبیعی فرزندتان. اگر هر روز سر ساعت مشخصی بیدار می یشود آن ساعت را یادداشت کنید و زمانی که خسته شده و به خواب می رود را در نظر بگیرید و آن زمان را زمان استراحت خود در نظر بگیرید. همین که شما در خانه خود یک روتین مشخص کردید، رفتار قشقرق باید به مقدار زیادی کاهش یابد.

کاهش محرکات محیطی

  • اگر کودک شما به صورت منفی به صدا پاسخ می دهد، به شدت نور یا حتی درجه حرارت حساسیت زیاد دارد طی ساعت هایی که کودک در خانه و بیدار است، تغییراتی را در خانه خود ایجاد کنید تا این رفتارها را کاهش دهید. فضای آرامی را ایجاد کنید تا زمانی که کودک احساس تحریک بیش از حد نمود یا ناامید شد فضایی را برای کاهش سطح فعالیت کلی داخل خانه داشته باشد. موسیقی آرام سازی، صداهای سفید بعضی کودکان را آرامتر می کند. ممکن است مقداری زمان ببرد تا بهترین کار را برای فرزندتان انتخاب کنید؛ اگر تلاشهای شما زود به نتیجه نرسید، دلسرد نشوید.

وقتی احساس می کنید یک بحران در حال وقوع است

  • ممکن است بتوانید توجه کودک را دوباره متمرکز کنید تا از قشقرق جلوگیری کنید. حواس کودک را پرت کنید یا با متوجه کردن او به یک فعالیت آرام سازی، یا معرفی کردن یک شی راحت برای آرام کردن وی حواسش را پرت کنید. اگر تمایل دارد تنها باشد اتاق او را ترک کنید. در محدوده ای باشید تا بتوانید بشنوید که اگر کودک کنترل خود را از دست داد و عصبانی شد به خود آسیب نرساند. اغلب تغییر در محیط برای جلوگیری از بروز رفتار قشقرق مناسب است.

مسئله امنیت باید در ابتدا مورد توجه قرار گیرد

  • برخی از این خیلی سریع کنترل هیجانی و فیزیکی خود را از دست می دهند و ممکن است اسباب و اثاثیه منزل را بشکنند یا به خود آسیب برسانند. باید فرزندتان را به محل امن منتقل کنید یا وسایل را از دسترسی نزدیک کودک بردارید. برنامه امنیت را طراحی کنید.

الگوهای رفتاری را ثبت کنید

  • بخشی از چالش تعیین علت رفتار است. به رفتارها دقت کنید تا عاملی که باعث بروز رفتار م یگردد را تعیین کنید. وقتی رفتارهای منفی بطور منظم رخ می دهد والدین این رفتارها را ثبت کنند. تعیین زمان روز و مکانی که رفتار رخ می دهد و افرادی که در آن مکان حضور دارند و رویدادهای موجود در رفتار. برای مثال: کودک ممکن است 20 دقیقه بعد از شام رفتار قشقرق داشته باشد.والدین می توانند عامل ایجاد کننده را تعیین نمایند. کودک چه چیزی خورده و آیا قشقرق بعد ازخوردن غذای خاص ایجاد شده است؟ در زمان هایی که کودک در محلی عمومی است یا بحرانی رخ داده است الگو قابل شناسایی نخواهد بود. البته گاهی این رفتارها هیچ دلیل بیرونی ندارد به همین علت قادر به شناسایی علت آن نخواهید بود.

چارت آ-ب-ث را استفاده کنید

آ : فورا قبل از وقوع رفتار چه چیزی رخ میدهد؟

ب: جزییات رفتار در رابطه با زمان وقوع

ث: فورا بعد از وقوع رفتار قشقرق چه رخ میدهد؟

این موارد را به خاطر بسپارید

ممانعت از توجه

نادیده گرفتن برنامه ریزی شده، والدین به کار خود ادامه می دهند طوری که انگار هیچ چیزی رخ نداده است و به کودک در رابطه با رفتارش بازخوردی داده نمی شود. این عمل نیازمند تکرار میباشد تا موثر باشد. در ذهن داشته باشید شما تنها رفتار کودک را نادیده می گیرید نه کودک را.

آرام و ثابت قدم باشید

  • اگرچه بنظر می رسد غیر ممکن باشد. پاس های هیجانی والدین (عصبانیت و استرس و …) می تواند رفتار را تشدید کند.
  • محیطی امن را ایجاد کنید، تا مطمئن شوید کودک شما به خود یا بقیه آسیبی نخواهد رساند. محیط امنی برای کودک ایجاد نمایید.

حواس کودک را پرت کنید

همین که متوجه شدید یک بحران در حال رخداد است بسرعت حواس کودک را پرت کنید.

از عبارات پیامی به جای عبارات دستوری استفاده کنید

می تواند شامل عباراتی از جمله: من منتظرم استفاده کنید تا دستورالعمل را درونی کنید. عبارات بیشتر از اینکه آنها را کنترل کنندبه کودک اختیار می دهند. بین اینکه به کودک بگویید باید صبر کند تا اینکه او به خود بگوید که زمان منتظر ماندن است تفاوت است.

از راهنمای دیداری استفاده کنید

  • می توانید از کارتهایی استفاده کنید که روی آنها نوشته است: ساکت، توقف و … تا کودک بداند از او چه انتظاری دارید.

خواسته هایتان از فرزندتان را شفاف بیان نمایید

  • خواسته های خود را برای فرزندتان کاملا شفاف کنید تا کودک اطمینان داشته باشد و بازشناسی کند که رفتاری که از او انتظار می رود را انجام داده و آنچه که خود می خواهد حاصل نشده است.

از کلمات یا شمارش برای توقف رفتار استفاده کنید

  • به بعضی کودکان کمک می کند تا برای آرام شدن تا سه بشمارد. با این تمرین فورا کودک ممکن است رفتار خود را متوقف کند.هنگام تمرین این راهبرد از کلمات دیگر استفاده نکنید!

برای آرام کردن کودک از اشیا یا فعالیت های مورد علاقه کودک استفاده کنید

  • استفاده از اشیا آشنا: برای جلب مجدد توجه، بعضی کودکان موضوعات حسی دارند که نیاز است در نظر گرفته شود. یک شی مورد علاقه را پیدا کنید و موقعی که کودک دچار استرس می شود آنها را در آغوش بگیرد یادر اختیارش باشند. مهمترین نکته این است که برای رفتارهای مثبت و مناسب فرزندتان تشویق و جایزه در نظر بگیرید تا برای رفتارهای مثبت ارزشگذاری شود.

در زمانی که فرزندتان در حال آسیب رساندن به خود است

نادیده گرفتن کودک روش مناسبی نیست در این موارد باید از متخصص کمک بگیرید.

در چه مواردی باید از متخصص در این زمینه کمک گرفت؟

الف) زمانی که رفتار فرزند شما بیشتر از 15 دقیقه طول میکشد و بیشتر از 3 بار در روز تکرار می شود. یا زمانی که رفتار کودک منجر به آسیب زدن به خود و دیگران می گردد.

ب) طی چهار سال اخیر بهبودی در رفتار کودک مشاهده نشده باشد.

ج) اگر قادر نیستید رفتار قشقرق کودک را کنترل کنید.

جهت مشاوره کاردرمانی با ما تماس بگیرید.

02156696094

گردآورنده : / متخصص توانبخشی و کارشناس کاردرمانی

آدرس و تلفن تماس:02156696094-09352202124

تهران.اسلامشهر.خیابان زرافشان.کوچه اول(احمدپورحسین)پلاک15.کاردرمانی اسلامشهر.گفتاردرمانی اسلامشهر.کلینیک توانبخشی یارا اسلامشهر.

نوشته قبلی

درمان کمردرد

نوشته بعدی

نکات مهم قبل از خرید سمعک

دیدگاهتان را بنویسید