زانو یکی از مفاصل مهم و حساس بدن است. آرتروز زانو یا زانو درد از رایج‌ترین شکایت‌های افرادی است که به کلینیک های مختلف ارتوپدی برای درمان مراجعه می کنند.[درمان ارتروز زانو] اگر چه بیشتر سالمندان و افراد میانسال به زانودرد مبتلا می شوند اما جوانان زیادی نیز از زانو درد رنج می برند و نیازمند فیزیوتراپی زانو هستند.
درمان آرتروز زانو با هدف کاهش درد و بازگرداندن قابلیت حرکتی مفصل زانو به شرایط طبیعی انجام می‌شود. فیزیوتراپی زانو، درمانی موثر و غیر تهاجمی است که به درمان بسیاری از اختلالات ارتوپدی همچون آرتروز کمک می کند.
فیزیوتراپیست از روش‌های مختلف درمانی فیزیوتراپی همچون لیزر تراپی، الکتروتراپی و تمرین درمانی برای کاهش مشکلات بیماران مبتلا استفاده می کند. همچنین فیزوتراپی زانو سبب تقویت مفصل زانو، تسکین درد و افزایش قابلیت حرکتی زانو می شود.
فیزیوتراپی به روش‌های بسیاری می‌تواند به افراد مبتلا به آرتروز زانو کمک می کند. برخی گزینه‌های فیزیوتراپی برای تمام مبتلایان یکسان است اما بسیاری از آن ها مخصوص نوع آرتروز زانو، عوامل مؤثر و شیوه زندگی افراد هستند.
مواردی که متخصص فیزیوتراپی می تواند در آن زمینه به شما کمک کند عبارتند از:
آموزش درباره آرتروز
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد تشخیص شرایط آرتروز به کنترل درد، مقابله و مدیریت مداوم علائم کمک می کند. این تشخیص به فرد کمک می کند تا در این شرایط فعالیت مناسب داشته باشد.
تجویز برنامه ورزشی برای آرتروز زانو
متخصصان فیزیوتراپی می توانند برای تقویت عضلات اطراف زانو و بهبود نحوه کنترل وضعیت زانو برنامهای تهیه کنند. این برنامه بسیار اهمیت دارد چراکه قدرت عضلات چهارسر در افراد مبتلا به آرتروز معمولاً کاهش می یابد. ضعف پا باعث محدودیت بیشتر فرد در انجام فعالیت روزانه شده و با پیشرفت آرتروز در ارتباط است.
متخصص فیزیوتراپی در تجویز تمرینات ورزشی تخصص داشته و از این رو می تواند به مبتلایان آرتروز تمرین های قدرتی ایمن و مؤثر که باعث تحریک درد نشود را آموزش دهد. همچنین ورزش تجویز شده توسط متخصص فیزیوتراپی می تواند نیاز به جراحی تعویض زانو را نیز به تأخیر بیندازد.
مشاوره درباره کنترل وزن
این مشاوره برای فرد مبتلا به آرتروز که راه رفتن برای او دردناک است می تواند شامل گزینه های ورزشی مانند شنا یا دوچرخه سواری برای حفظ وزن سالم باشد. انجمن تحقیقاتی بین المللی آرتروز نشان داده است که موثرترین درمان محافظه کارانه آرتروز در افرادی که اضافه وزن دارند کاهش وزن است.
بستن زانو
متخصصان فیزیوتراپی و ارتز پروتز می توانند درباره گزینه های بستن و کفش‌هایی که می توانند به علائم آرتروز زانو کمک کنند به شما اطلاع دهند. به عنوان مثال: در افراد مبتلا به آرتروز بالای زانو احتمالاً استفاده از برخی انواع نوارهای تخلیه فشار (یا ارتوتیک) مفید خواهد بود.
درمان دستی یا منوال تراپی آرتروز زانو
این روش شامل تکنیک هایی مانند ماساژ برای افرادی با محدودیت انعطاف پذیری در زانو (یا لگن یا مچ پا) است، می باشد.
گرما یا سرما
متخصص فیزیوتراپی می تواند درباره تاثیر استفاده از کمپرس گرم یا سرد در کاهش علائم به شما اطلاع دهد.
کار گروهی
متخصصان فیزیوتراپی معمولاً به عنوان عضوی از یک تیم شامل پزشکان عمومی، جراحان، روانشناسان، ارتزیست‌ها، متخصصان تغذیه، پزشکان ورزشی و جراحان فعالیت می کنند. در این تیم مباحث مفیدی درباره پیشرفت بیمار با درمان از جمله داروهای اضافی یا توصیه های خاص رژیم غذایی صورت می گیرد.
درمان سنتی و خانگی آرتروز زانو
افراد مبتلا اغلب متوجه می شوند انجام یک برنامه ساده از تمرینات روزانه در منزل به حفظ تحرک زانو و مدیریت درد و علائم دیگر کمک می کند.
از آنجا که علائم هر فرد مبتلا به آرتروز متفاوت است، مهم است که متخصص فیزیوتراپی را بصورت حضوری ببینید تا یک برنامه ورزشی متناسب برای شما طراحی شود. سپس می‌توانید این برنامه را در خانه تکمیل کنید. متخصص فیزیوتراپی در صورت صلاحدید، می‌تواند گزینه‌های تقویتی دیگری را مانند ورزش در یک سالن ورزشی به شما نشان دهد.
همچنین مهم است که برنامه ورزشی برای آرتروز، باعث افزایش چشمگیر درد زانو هنگام انجام یا پیگیری تمرین ها نشود! برای رسیدن به بهترین نتیجه، توجه ویژه به تکنیک، موقعیت پا، میزان وزن و دامنه حرکت به منظور صاف نگه داشتن زانو لازم است.
برنامه تمرینی برای آرتروز زانو باید ترکیبی از موارد زیر باشد:
ورزش قلب و عروق
این مورد برای حفظ تناسب اندام کلی و مدیریت وزن مهم است. معمولاً استفاده از دوچرخه ورزشی از آنجا که نیازی به تحمل وزن نیست (همچنین مانند راه رفتن تشدید کننده نیست)، برای افراد مبتلا به آرتروز زانو گزینه مناسبی بوده و باعث افزایش تحرک زانو می‌شود.
از مزایای دوچرخه سواری کمک به روان کردن مایع سینوویال در اطراف زانو است. که به روان شدن سطوح مفصل کمک کرده و برای سلامت غضروف مفصلی مفید است.
شنا نیز از دیگر گزینه‌های ورزش قلب و عروق مفید برای افراد مبتلا به آرتروز است.
تمرینات قدرتی
این مورد شامل تمریناتی برای قسمت جلوی ران (چهار سر ران)، باسن (عضلات گلوتئال) و همسترینگ است.
لازم است این برنامه ترکیبی از تمرینات ایزوله عضلانی (کشش عضلات شانه و ایستادن بر روی انگشتان پا یا تمرینات باسن با نوارهای مقاومتی) و تمرین های ترکیبی یا کاربردی (تمرینات مختلف اسکوات و پل) را در برگیرد.
فرد با تمرینات تقویتی پیشرفت می کند. بنابراین مهم است که برای بهبود بیشتر، به طور مداوم این تمرینات را انجام دهد.
تمرینات عصبی عضلانی
این گروه شامل تمریناتی است که بر روی هماهنگی، تعادل و ثبات کار می کنند.
مهم است که افراد مبتلا به آرتروز نحوه قرار دادن مناسب پا برای جلوگیری از فشار بیش از حد بر روی مفصل زانو را یاد بگیرند.
به عبارت دیگر این نوع آموزش همان حرکات و اتفاقاتی است که در زندگی روزمره مشاهده می شود.
مثال این گروه شامل تمرینات پا به همراه توپ تمرینی است. که علاوه بر تعادل یا حرکات مختلف پا به ثابت نگه داشتن محور زانو و قسمت های بالای بدن کمک می کند.
حرکات کششی
احتمالاً برای فردی با گرفتگی عضلانی که فشار اضافی بر روی زانو وارد می کند تمرینات انعطاف پذیری (کاف، همسترینگ یا جلوی باسن) توصیه خواهد شد.
علاوه بر این موارد چندین استراتژی دیگر نیز بخشی از برنامه مدیریت آرتروز زانو را تشکیل می دهند. این موارد عبارتند از:
- رژیم های غذایی کم کالری برای کاهش وزن (تحت نظر پزشک متخصص رژیم غذایی) به همراه اصلاح سبک زندگی
- استفاده از کمپرس گرم یا سرد بر روی زانو
- استفاده از داروهای ساده مانند پاراستامول (با مشورت پزشک معالج)
- تکنیک های راه رفتن که به فرد نحوه اصلاح فعالیت روزانه برای جلوگیری از شدید شدن دردهای زانو در پی دوره های بی تحرکی را آموزش می دهد.
چه مدت طول می کشد تا بهتر شوم؟
تحقیقات درباره آرتروز و فناوری احیا کننده غضروف در حال پیشرفت است. اما در حال حاضر هیچ روش قابل قبولی برای درمان تغییرات غضروفی آرتروز وجود ندارد. بنابراین آرتروز یک بیماری مزمن محسوب می شود.
همانطور که در بالا مورد بحث قرار گرفت، گزینه های بسیاری وجود دارد که به کنترل علائم آرتروز زانو برای به حداقل رساندن تأثیر آن در سبک زندگی کمک می کنند. هرچند آرتروز شرایطی است که به مدیریت مداوم احتیاج دارد.
ماهیت این بیماری به گونه‌ایست که علائم آن متغیر است و با گذشت زمان پیشرفت می کند. اگرچه یک برنامه مدیریتی طولانی مدت شامل تمرینات قدرتی، مدیریت وزن و اصلاح فعالیت به همراه داروهای مسکن ساده (لازم است با پزشک معالج مشورت شود) بهترین استراتژی برای کند کردن پیشرفت آرتروز، مدیریت علائم و عملکرد بهینه است.
آرتروز درمان قطعی ندارد اما می توان با انجام دادن کارهایی مانند ورزش زانو، پیشرفت آن را آهسته تر کرد و درد را تسکین داد و به بهتر شدن عملکرد مفصل کمک کرد. اگر دارای اضافه وزن هستید یا اینکه چاق هستید، کم کردن وزن می تواند موثر باشد. در بیشتر موارد می توانید با استفاده از داروهای مسکن مانند استامینوفن یا ایبوپروفن و آسپرین درد را کاهش دهید اما یک روش درمانی وجود دارد که اشخاصی که به آرتروز ستون فقرات دچار هستند باید هر روز استفاده کنند. این روش، ورزش درمانی یا تمرین درمانی در فیزیوتراپی می باشد.
ورزش دردرمان آرتروز
ورزشی که همیشگی باشد، ماهیچه ها را قوی می کند و انعطاف پذیری و حفظ تعادل بدن را بهتر می کند. ورزش درمانی نه تنها درد زانو و خشکی زانو ها را کاهش می دهد بلکه سلامت کلی فرد را نیز افزایش می دهد. علاوه بر آن تمرین درمانی مانند ابزاری مفید برای بهتر کردن خلق و خو و جلوگیری از بیماری های رایج در دوران پیری است.
جامعه طب سالمندی آمریکا در سال 2001 توصیه کرده است که ورزش باید به عنوان جزئی ثابت برای درمان آرتروز مخصوصا درمان آرتروز گردن افرادی که 65 ساله و بیشتر هستند باشد. همچنین بیان کرد که ورزش با شدت متوسط، علیرغم تصور بعضی از افراد، خطر آرتروز را زیاد نمی‌کند. البته به جز ورزش جهت درمان آرتروز گردن، ورزشهای شدید یا شرکت در ورزش های رقابتی می تواند به بدتر شدن آرتروز منجر شود.
مطالعات ثابت کرده‌اند که زنان سالمند می توانند با انجام دادن یک یا دو ساعت ورزش با شدت متوسط در هر هفته، به درمان درد گردن پرداخته و از درد آرتروز پیشگیری کنند.
اسپاسم عضلات، گرفتگی و انقباض غیرارادی عضلات است. این عارضه یکی از مؤلفه‌های درد و آسیب‌دیدگی گردن است که می‌تواند منجر به ابتلا به بیماری‌های مختلفی شود. در برخی موارد، اسپاسم عضلات باعث ناراحتی‌های جزئی شده که به صورت خودبه‌خود یا با انجام اقدامات درمانی متداول بهبود می‌یابد. در برخی موارد گرفتگی عضلات گردن می‌تواند نشانه بیماری‌های خطرناک و پیش‌رونده باشد. اسپاسم یا گرفتگی عضلات اغلب با استفاده از یخ یا گرما، کشش آرام عضلات و تمرینات ورزشی در ناحیه‌ای که دچار اسپاسم شده است درمان می‌شود.
عدم انجام ورزش درمانی و تمرین درمانی، می تواند مستقیما باعث آرتروز شود. زیرا که عضلات جذب کننده ضربه مثل عضلات اطراف زانو، به مرور زمان از بین می روند و در نتیجه به آرتروز مبتلا می شوید.
بهترین ورزش های زانو
بهترین ورزش های زانو درد و کمر درد که به افراد مبتلا به آرتروز پیشنهاد می شود ورزش هایی است که انعطاف پذیری، قدرت عضلانی و استقامت را بیشتر می کنند.دپارتمان فیزیوتراپی یارا
برای هر شخصی باید برنامه ورزشی خاص او، برای درمان زانو درد با ورزش تنظیم شود تا از بدتر شدن آرتروز پیشگیری شود. بنابراین باید افراد متخصص در این زمینه مانند پزشکان متخصص ارتوپدی و فیزیوتراپیست ها این برنامه را تنظیم کنند.
تمرین درمانی و فیزیوتراپی زانو
ورزش هایی که پزشک شما پیشنهاد می دهد و اینکه چه مقدار ورزش کنید و فاصله های زمانی بین دفعات ورزش چقدر باشد به موارد زیادی وابسته است. این موارد عبارتند از: اینکه کدام یکی از مفاصل به آرتروز مبتلا هستند، مقدار درد در چه حدی است، آیا چاق هستید یا لاغر، و اینکه آیا به بیماری های دیگری نیز مبتلا هستید یا خیر؟
همچنین برای کاهش درد زانو، پیاده روی در مکان های مسطح با کفش مناسب و هر روز به مدت نیم ساعت پیشنهاد می شود. واضح است که مواردی مانند کوهنوردی، بالا یا پایین رفتن از پله ها و پیاده روی در سراشیبی یا سربالایی زیان بار هستند.
اکثریت افراد تصور می کنند که زانو درد مشکلی است که با بالا رفتن سن به صورت طبیعی برای هر فردی پیش می آید و دوری از آن غیر ممکن است و غیر قابل درمان است. بنابراین فقط از داروهای تسکین دهنده درد برای درمان زانو درد استفاده می کنند.
ولی تحقیقاتی که توسط پژوهشگران انجام شده است نشان می‌دهند که ورزش و فیزیوتراپی زانو یکی از مواردی است که می تواند باعث درمان آرتروز زانو شود و زانو درد را تسکین دهد، در حالیکه افراد کمی، برای درمان زانو درد خود ورزش درمانی زانو را به کار می برند.
افراد مبتلا به زانو درد باید ورزش و فعالیت بدنی خود را افزایش دهند. همه افراد از فایده ورزش اطلاع دارند. اما موضوعی که باعث نگرانی افراد می شود این است که انجام ورزش برای زانو درد باعث بوجود آوردن درد در مفاصل می شود و استراحت کردن، درد مفاصل را کم می کند.
اگر به بیماران آگاهی های لازم داده نشود، می تواند این تصور را در افراد بوجود آورد که با ورزش برای تقویت زانو صدمه بیشتری به مفصل هایشان وارد می شود و بنابراین از ورزش کردن منصرف می شوند. در حالیکه، ورزش نکردن باعث صدمه دیدن مفاصل، ضعیف شدن عضلات، پوکی استخوان و خشکی مفاصل می شود.
عضلات قوی برای نگهداری از مفصل زانو و جلوگیری از ساییدگی مفصل ضروری می باشند. عضلات ضعیف خیلی زود خسته می شوند و باعث تغییر نحوه راه رفتن فرد می شوند که می تواند شروع زانو درد باشد. بیماری آرتروز زانو و ساییدگی مفصل زانو، بر روی استخوان ها، غضروف، عضلات و لیگامان ها تاثیر می گذارد. از بین این موارد، تقویت عضلات نسبت به بقیه آسان تر می باشد. ورزش منظم ماهیچه ها را تقویت می کند، به تسکین درد کمک می کند، کارکرد مفاصل را بهبود می بخشد و آنها را در مقابل صدمه دیدن بیشتر حفظ می کند.
ورزشهای زیادی هستند که پزشک متخصص برای تقویت عضلات و فیزیوتراپی زانو تجویز می کند و به ماهیچه ای که باید تقویت شود بستگی دارند. ورزش در هر مکانی که انجام شود از جمله کلاس ورزشی، جلسات فیزیوتراپی یا منزل می تواند در درمان زانو درد موثر باشد.
معمولا در ابتدای درمان زانو درد و درمان آرتروز، ورزش های خاصی در تمرین درمانی فیزیوتراپی برای تقویت ماهیچه ها تجویز می شود که باید توسط فیزیوتراپیست انجام شوند. ولی پس از آن ورزش درمانی دیگری برای بیمار تجویز می شوند که خود فرد می تواند آنها را به صورت همیشگی انجام دهد. این ورزش ها ساده، در دسترس و با هزینه بسیار کم هستند وگرنه به آسانی کنار گذاشته می شوند.
پیشگیری از عوارض جراحی آرتروز زانو
مطالعات مختلف، برنامه های قدرت، کنترل حرکات و ورزش های قلب و عروق را برای 6 تا 8 هفته پیش از جراحی تعویض کامل زانو بررسی کرده اند. در اکثر مطالعات، درد چند ماه پس از عمل بهبود یافته و در برخی افراد مدت زمان ماندن در بیمارستان کاهش یافته است.برخی دلایل اصلی این پیامدها شامل شرایط و آمادگی جسمی و ذهنی بهتر بیماران پیش از عمل جراحی است.
سوالات متداول
- راهکارهای درمان آرتروز زانو چیست؟
کاهش وزن، ورزش، مسکن ها و داروهای ضد التهاب، تزریق کورتیکواستروئیدها به زانو، استفاده از وسایلی مانند بریس زانو، فیزیوتراپی و کاردرمانی، عمل جراحي از راهکارهای اصلی درمان آرتروز زانو هستند.
- آیا زانودرد خطرناک است؟
هر مفصلی در بدن وقتی تحت تأثیر بیماری قرار گیرد، می تواند انجام امور روزانه را مشکل کند. آرتروز زانو نیز می تواند انجام بسیاری از فعالیت های روزمره مانند راه رفتن و بالا رفتن از پله ها را دشوار کند. در بعضی موارد آرتروز زانو جدی و خطرناک می شود تا جایی که زمان از دست می رود و یا یک معلولیت جدی برای افراد پیش می آید.
- آیا ورزش برای زانودرد ضرر دارد؟
خیر، ورزش و به خصوص پیاده روی، خون و مواد مغذی بیشتری به مفاصل زانو می فرستد.
- آیا رانندگی برای آرتروز زانو ضرر دارد؟
آرتروز باعث درد و حساسیت زیادی در مفاصل می شود، به خصوص هنگامی که مفاصل به روش خاصی حرکت می کنند. بنابراین رانندگی می تواند تا حد زیادی برای افراد مبتلا به آرتروز زانو، ضرر داشته باشد.
علایم ودرمان ارتروز
- علائم آرتروز زانو چیست؟
- درد به ویژه هنگام خم شدن و صاف کردن زانو و تحمل وزن
- تورم ناشی از تجمع مایعات در مفصل یا رشد استخوانی بنام استئوفیت است که با تجزیه غضروف تشکیل می شود
- گرما در پوست زانو به خصوص در پایان روز
- حساسیت هنگام فشار روی زانو
- برای کاهش درد زانو چه داروهای خوب است؟
داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن، دارو های ضد التهاب موضعی و خوراکی غیر استروئیدی و کرم های موضعی که حاوی کپسایسین هستند.
- چرا آرتروز زانو می گیریم؟
آرتروز هنگامی اتفاق می افتد که غضروف های انتهای استخوان های مفاصل تدریج فرسوده می شوند و در نهایت، اگر غضروف کاملاً فرسوده شود، استخوان روی استخوان ساییده می شود.
- چگونه آرتروز زانو را برطرف کنیم؟
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، اصلاح فعالیت، سرما یا گرم درمانی، کاهش وزن، فیزیوتراپی، تزریق کورتیکواستروئید و برخی مکمل ها برای درمان آرتروز زانو مناسب است.
آدرس و تلفن تماس:02156696094-09352202124
تهران.اسلامشهر.خیابان زرافشان.کوچه اول(احمدپورحسین)پلاک15.کاردرمانی اسلامشهر.گفتاردرمانی اسلامشهر.کلینیک توانبخشی یارا اسلامشهر.